Adimen anitzen arabera, nola aldatzen da haur baten garapen pertsonala?

Howard Gardner-ek proposaturiko teoria bat da inteligentzia anitzena, modelo honek  inteligentzia ez du ulertzen zerbait unitarioa bezala, baizik eta inteligentzia ezberdin eta independente batzuen multzo bezala. Honela, bizitzan zehar inteligentzia mota ezberdinak erabiltzen ditugu eta batzuk besteak baino gehiago garatzen ditugu. Adibidez, unibertsitatean nota onak ateratzen dituen pertsona bat ez da kiroletan ona den pertsona bat baino inteligenteagoa, bien inteligentzia mota ezberdinetakoa da.

Gardner-ek 8 inteligentzia mota bereizten ditu:

- Hitzezko adimena: Komunikatzeko gaitasunean datza eta mundu osoko haurrek modu berdinean garatzen dute inteligentzia mota hau. Gaitasun hau ondo garatuta duten pertsonei lotzen zaizkien lanbideak honakoak dira: Politikoak, poetak, idazleak...

- Adimen logiko-matematikoa: Arazoak azkar konpontzean datza. Gaitasun hau ondo garatuta duenak hainbat soluzio pentsatzen ditu arazo baterako eta gero bat edo beste aukeratzen du. Honako lan hauek lotzen dira gaitasun honekin: ekonomistak, ingeniariak, zientifikoak...

- Adimen ikus-espaziala: Arazo espazialak konpontzeko nabigazioa eta mapak erabiltzen dituzte. Artistak, argazkilariak, turismo gidariak... izan ohi dira gaitasun hau ondo garatuta duten pertsonak.

- Adimen musikala: Erritmoak, tinbreak eta tonuak produzitzeko eta preziatzeko kapazitatean datza. Gaitasun hau oso garatuta duten pertsonak musikariak, konpositoreak, kritiko musikalak... izan ohi dira.

- Adimen gorputz-kinestetikoa: Gorputza mugitzeko eta herramientak erabiltzeko gaitasunari lotzen zaio adimen mota hau. Gaitasun hau emozioak transmititzeko (dantza), lehiatzeko (kirolak) edota sortzeko (arte plastikoa) erabiltzen da.

- Adimen intrapertsonala: Norbanakoak bere sentimen eta emozioak ondo ezagutu eta kontrolatzean datza. Gaitasun honek norbere burua ulertzea eta lan egitea bultzatzen du. Inteligentzia mota hau garatuta duten pertsonak norbere burua ondo ezagutzen duten pertsona helduak izaten dira.

- Adimen naturalista: Espezie ezberdinen artean dauden ezberdintasunak eta berdintasunak aztertzean datza. Naturari lotuta egoten dira gaitasun hau duten pertsonak eta normalean lorezainak, basozainak edota biologoak izaten dira.

Teoria honen arabera guztiok dauzkagu zortzi inteligentzia motak, neurri handiagoan edo txikiagoan, eta inork ezin du inteligentzia mota bakar batekin funtzionatu. Adibidez, haur batek adimen logiko-matematikoa oso garatuta baldin badauka, ziurrenik eskolako emaitzak onak izango ditu, baina baliteke adimen interpertsonala ez edukitzea garatuta eta ikaskideekin dituen arazoengatik bere emaitzek behera egitea. Gardner-ek azpimarratu zuen adimen guztiak maila berdinean direla garrantzitsuak, eta gaur egungo eskolak gehienbat adimen linguistikoa eta logiko-matematikoa lantzen dituela. Hala ere, esaten du instituzio formal gehienak beraien irakasteko modua berritzen ari direla eta adimen mota guztiak lantzeko aurrerapausoak ematen ari direla Guzti hauek lantzeko ariketak egitea bultzatzen dute, kontutan hartuz ikasle bakoitzak ez dituela berdin garatu adimen mota ezberdinak. Amaitzeko, esaten du materia berdina modu ezberdinetan eman daitekeela eta gaur egungo irakasleek hau landu behar luketela ikasleak ondo hezteko.

Hemen duzue bideo bat, non adimen anitzak definitzen diren.





Artikulu hau egiteko helbide hontan oinarritu gara:

http://es.wikipedia.org/wiki/Teor%C3%ADa_de_las_inteligencias_m%C3%BAltiples